Για κάποιους, η απόφαση του Βρετανού πρωθυπουργού David Cameron να μην συμμετάσχει στο νέο σχέδιο διάσωσης του ευρώ, καθιστά την χώρα του ασήμαντη στην παγκόσμια σκηνή.
Όμως, με αυτή του τη στάση, ο Cameron όχι απλά εξέφρασε την αντίθεσή του σε μια Ευρώπη που θα βρίσκεται υπό γερμανική ηγεσία, αλλά επανέφερε την Βρετανία στον ιστορικό της ρόλο ως κέντρο του Αγγλόφωνου κόσμου. Πρόκειται για μια κίνηση που βοηθά την χώρα του να απομακρυνθεί από τον παλιό κόσμο, που βρίσκεται σήμερα σε παρακμή.
Ιστορικά, οι πολιτισμικοί δεσμοί αποδείχθηκαν πολύ πιο ισχυροί από ότι οι γεωγραφικοί, ή οι ιδεολογικοί. Οι πιο ισχυροί πολιτισμοί, αυτοί δηλαδή που επηρέασαν, όπως ο ελληνικός, ο ρωμαϊκός, ο αραβικός, ο κινέζικος, ο μογγολικός, αλλά και η βρετανική αυτοκρατορία, μοιράζονταν αυτού του είδους τις πολιτισμικές σχέσεις.
Όπως οι άλλες δυο μεγάλες παγκόσμιες «φυλές», οι Κινέζοι, και οι Ινδοί, έτσι και οι Άγγλοι μοιράζονται βαθιά ριζωμένες κοινές αξίες. Σε αντίθεση με τους νησιώτες Ιάπωνες, ή τους Γερμανούς, οι παγκόσμιες φυλές είναι διεθνείς και γεωγραφικά εξαπλωμένες. Δεν μοιράζονται μόνο οικονομικούς δεσμούς, αλλά και «ομαδικά συναισθήματα», που καθορίζονται από την κουζίνα, την γλώσσα, την ιστορία, τα πνευματικά και πολιτικά τους ιδανικά.
Οι Βρετανοί είναι ξαδέλφια των Αμερικανών, των Καναδών, των Αυστραλών, και των Νεοζηλανδών, κάτι που δεν είναι ούτε οι Γάλλοι, ούτε οι Γερμανοί, αλλά ούτε και οι Ιταλοί. Όταν μεταναστεύουν οι νεαροί μορφωμένοι Βρετανοί, δεν πάνε στη Γερμανία, ή στη Κίνα, αλλά σε κάποια αγγλόφωνη χώρα. Μπορεί οι συνταξιούχοι να κατευθύνονται προς την ηλιόλουστη Ισπανία, ή την γαλλική Ριβιέρα, αλλά αυτοί που θέλουν να σταδιοδρομήσουν πηγαίνουν σε αγγλόφωνα κράτη.
Σημαντικές είναι επίσης οι σχέσεις των Βρετανών με κάποιες πρώην αποικίες όπως η Ινδία, η Νότιος Αφρική, και η Νιγηρία, που μπορεί να μην αποτελούνται από λευκούς, αλλά λειτουργούν στην αγγλική, και διατηρούν σημαντικούς δεσμούς με την μητρική χώρα.
Η θέση του Λονδίνου ως παγκόσμιο οικονομικό κέντρο, που αποτελεί βασικό λόγο για την απόφαση του Cameron να απομακρυνθεί από την ΕΕ, δεν βασίζεται στην ΕΕ, αλλά στις πρώην αγγλικές αποικίες.
Η Βρετανία είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος επενδυτής στον πλανήτη, και ο πρώτος στις ΗΠΑ, οι οποίες αποτελούν και την Νο1 αγορά για τις βρετανικές εξαγωγές. Μεγάλο οικονομικό ρόλο παίζει η Βρετανία και στην Ν. Αφρική, στη Σιγκαπούρη, και στην Ινδία, όπου θεωρείται ο μεγαλύτερος Ευρωπαίος επενδυτής.
Υπ’ αυτήν την έννοια, η «Αγγλόσφαιρα», συμπεριλαμβανομένων κάποιων τόπων όπως είναι η Ινδία, αποτελεί μια διεθνή οικογένεια. Αν και πολλοί πολιτικοί αδιαφορούν για αυτήν, ορίζοντας τον κόσμο με βάση την γεωγραφική εγγύτητα, εν τούτοις αυτοί οι παγκόσμιοι δεσμοί παίζουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο.
Δείτε την μοίρα της νησιώτικης Ιαπωνίας, που στερούμενη κάποιας διασποράς, αναγκάζεται να κλειστεί στον εαυτό της. Κάτι ανάλογο ισχύει και με την ΕΕ, που σε αυτή την μετά-Χριστιανική της φάση, δεν έχει κάποια κοινά «φυλετικά» δεσμά. Για αυτό και η Ευρώπη δείχνει να διασπάται σε τρεις τουλάχιστον φυλές: ‘Έναν αυστηρό σκανδιναβικό πυρήνα, έναν σπάταλο και χρεοκοπημένο Νότο, και μια ταλαιπωρημένη Ανατολή.
Η προσπάθεια να δομηθεί ένα ισχυρό ευρωπαϊκό κράτος σκοντάφτει στην απουσία κοινής ιδεολογίας, και κοινωνικών στοιχείων, που δίνουν στον αγγλόφωνο κόσμο την συνοχή του.
Όποιες και αν είναι οι φιλοδοξίες της, η Γερμανίδα καγκελάριος, ηγέτης μιας πλούσιας αλλά γερασμένης και στρατιωτικά αδύναμης χώρας, μοιάζει πιο πολύ με σχολάρχη, παρά με ηγέτη που θα εμπνεύσει την Ευρώπη. Η Μέρκελ δεν είναι Καίσαρας, Καρλομάγνος, ή Ναπολέων. Δεν μπορεί να ενώσει την Ευρώπη μέσω της ιδεολογίας, της προσωπικότητας, ή της δύναμής της.
Με δεδομένα όλα αυτά, η καλύτερη πορεία για την Βρετανία θα ήταν να εστιάσει στους κοινούς της δεσμούς με τα «παιδιά» της. Όλη μαζί η Αγγλόσφαιρα παράγει το ¼ του παγκόσμιου ΑΕΠ, και η αγγλική παραμένει η επικρατέστερη γλώσσα στις διεθνείς επιχειρήσεις, στην επιστήμη, και στη διπλωματία. Μπορεί η ΕΕ να δημιουργήθηκε από Γαλλόφωνους οραματιστές, όμως το 41% των Ευρωπαίων μιλάνε αγγλικά, ενώ μόλις το 19% μιλάει γαλλικά.
Μια πολύ σημαντική εξέλιξη είναι ότι ο αναπτυσσόμενος κόσμος γίνεται όλο και πιο Αγγλόφωνος. Τα γαλλικά σχολεία κλείνουν σε πρώην αποικίες όπως είναι η Αλγερία, η Ρουάντα, και το Βιετνάμ, όπου οι μαθητές διαμαρτύρονται που πρέπει να μαθαίνουν την γλώσσα των πρώην αποικιοκρατών.
Στην Κίνα εξαπλώνεται η αγγλική, και είναι η πρώτη γλώσσα στον Περσικό Κόλπο, ειδικά στον επιχειρηματικό κόσμο, και στα κέντρα του όπως είναι το Ντουμπάι. Παράλληλα, παραμένει η κυρίαρχη γλώσσα της συνεχώς αναπτυσσόμενης μεσαίας τάξης της Ινδίας.
Η γλώσσα ενισχύει την κυριαρχία του Αγγλόφωνου κόσμου σε κρίσιμες αναπτυξιακές βιομηχανίες όπως είναι η τεχνολογία και ο πολιτισμός. Μπορεί η Βρετανία να μην είναι πια μια βιομηχανική υπερδύναμη, αλλά τα ΜΜΕ της, τα ερευνητικά της κέντρα, οι επενδυτικοί της όμιλοι και τράπεζες, τα δικαστήρια της, και η κουλτούρα της, παραμένουν κυρίαρχα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Για παράδειγμα, σχεδόν οι μισές από τις παγκόσμιες πωλήσεις οπτικοακουστικών προϊόντων προέρχονται από τον Αγγλόφωνο κόσμο, με την Βρετανία να αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγέα τους, μετά την Αμερική.
Κάτι ανάλογο ισχύει και στον τομέα της τεχνολογίας. Τα 3/5 των παγκόσμιων δαπανών στην φαρμακευτική έρευνα προέρχονται από την Βρετανία και την Αμερική. Περισσότερες από 450 εταιρίες λογισμικού, από τις κορυφαίες 500 παγκοσμίως, έχουν έδρα τους τον Αγγλόφωνο κόσμο. Μέσα στις δέκα κορυφαίες, οι έξι είναι αμερικανικές, και η μία Βρετανική.
Όλη αυτή η πνευματική δύναμη στηρίζεται και σε έναν θησαυρό φυσικών πόρων. Μπορεί η Βρετανία να στερείται φυσικού πλούτου, άλλωστε για αυτό και έγινε αυτοκρατορία, αλλά τα κράτη της αγγλικής διασποράς (Β. Αμερική και Ωκεανία) ευθύνονται για το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων, και η παραγωγή ενέργειας από τον ορυκτό τους πλούτο όλο και αυξάνεται.
Στον ακανθώδη τομέα της πολιτικής, όταν υπάρχει κρίση στα Αγγλόφωνα κράτη, τότε το ένα πάντα στηρίζει το άλλο. Πάρα πολλές φορές, οι Βρετανοί, οι Καναδοί, και οι Αυστραλοί, συνεργάζονται στρατιωτικά με τους Αμερικάνους. Ποια άλλη χώρα είναι καλύτερος σύμμαχος των ΗΠΑ στην Ασία, από την Αγγλόφωνη Σιγκαπούρη;
Όταν η Αργεντινή κατέλαβε τα νησιά Φόκλαντς, η πρωθυπουργός Μ. Θάτσερ βασίστηκε για βοήθεια κυρίως από την Αμερική. Και όσο οι Αυστραλοί ανησυχούν από τον κινεζικό επεκτατισμό, τόσο στρέφονται για βοήθεια στις ΗΠΑ.
Δυστυχώς, η κρίσιμη φύση αυτών των πολιτισμικών δεσμών δεν εκτιμάται επαρκώς από την σημερινή αμερικανική κυβέρνηση. Ο πρόεδρος Ομπάμα, εγγονός ενός Κενυάτη που υπέφερε από το αποικιοκρατικό καθεστώς, έχει επανειλημμένα αγνοήσει την Βρετανία. Η αντίθεση στην αποικιοκρατία αποτελεί μέρος της αμερικανικής παράδοσης, όμως ο Ομπάμα μάλλον το παράκανε όταν επέστρεψε στους Βρετανούς την προτομή του Τσόρτσιλ, που ο Τόνι Μπλέρ είχε δωρίσει στον πρόεδρο Μπους.
Τελευταία τα έβαλε με τον Καναδά, τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Βρετανίας, σαν να θέλει να τον σπρώξει στην αγκαλιά της Κίνας. Τι άλλο θα κάνει; Θα απαγορεύσει μήπως και την εισαγωγή αυστραλιανού ουρανίου;
Η μεγαλύτερη δύναμη των συγγενικών φυλών, και των οικογενειών, είναι η ικανότητα τους να αντέχουν παρά τις ενδοοικογενειακές κόντρες που κατά καιρούς προκύπτουν.
Έτσι, ακόμη και ένας Αμερικανός πρόεδρος, δεν μπορεί να αποσυνθέσει μια παράδοση που χτίζεται εδώ και εκατοντάδες χώρες.
forbes.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου