Είναι απολύτως λογικό, στο ενδεχόμενο να πατήσουμε για πρώτη φορά πάνω σε άλλο πλανήτη, τα βλέμματα να επικεντρώνονται στα κόκκινα εδάφη του Αρη. Πόσω μάλλον όταν άτομα σαν τον Ελον Μασκ ή τον Μπας Λάνσντορπ υπόσχονται… άμεσες εξελίξεις και πρώτο ταξίδι πριν από το 2025. Είναι όμως εφικτό, ηθικό αλλά και ωφέλιμο ένα ταξίδι στον πλανήτη Άρη, με τα σημερινά δεδομένα; Αυτό είναι ένα ερώτημα που βασανίζει πολλούς ανθρώπους της επιστήμης, διχάζοντας κατά κάποιο τρόπο τους πιο φιλόδοξους με τους περισσότερο υπομονετικούς ή τους απαισιόδοξους. Σε μια τόσο μεγάλη και κρίσιμη στιγμή για την επιστήμη, αλλά και συνολικά για την ανθρωπότητα, είναι δεδομένο πως θα υπάρξουν δεύτερες σκέψεις και διαφωνίες. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, πιθανότατα οι πιο «συντηρητικές» απόψεις έρχονται να ακουστούν ως η… φωνή της λογικής, απέναντι σε ένα κλίμα ενθουσιασμού που με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσει σε κινήσεις υψηλού ρίσκου, πατώντας πάνω στα όρια της επιστημονικής ηθικής. Για αρχή, μια επανδρωμένη αποστολή στον Αρη θα μπορούσε να σταλεί ίσως ακόμα νωρίτερα από το 2025 που έχει θέσει ως στόχο ο Λάνσντροπ. Η τεχνολογία υπάρχει ήδη στα χέρια των ειδικών. Το πλάνο καθυστερεί λόγω της προσπάθειας να διασφαλιστούν βιώσιμες συνθήκες για τους αστροναύτες, αλλά και να μειωθεί το ρίσκο για τον ίδιο τον Αρη. Μια προσπάθεια που σύμφωνα με πολλές εκτιμήσεις, το 2025 θα είναι ακόμα ανολοκλήρωτη. Ο Ολλανδός ιδρυτής του οργανισμού Mars One έχει στα χέρια του πάνω από ένα εκατομμύριο αιτήσεις από ανθρώπους που επιθυμούν να είναι οι πρώτοι που θα πατήσουν στον Αρη, γνωρίζοντας πως το ταξίδι δεν θα έχει επιστροφή! Γεγονός που, από μόνο του, αποτυπώνει την ματαιοδοξία πίσω από αυτήν την ιστορική προσπάθεια. Εταιρίες όπως η SpaceX και οργανισμοί όπως ο Mars One, είναι δεδομένο ότι θα επωφεληθούν από μια ενδεχόμενη αποίκιση του Αρη. Ο στόχος όμως είναι, μέσα από την αποστολή, να προοδεύσει η επιστήμη, να δημιουργηθούν προοπτικές για το μέλλον και όχι να… σκοντάψουμε στο πρώτο μας βήμα εκτός σπιτιού, έστω κι αν αυτό μας προσγειώσει σε κόκκινο χώμα. Αποστολή… αυτοκτονίας; – Μια τεράστια λίστα από τεχνικά και ηθικά προβλήματα Τα προβλήματα σε ένα επανδρωμένο ταξίδι μακράς διάρκειας είναι γνωστά εδώ και χρόνια. Μάλιστα, το 2002 η NASA είχε γράψει μια λίστα με αυτά. Ο κίνδυνος επιπτώσεων στην υγεία λόγω της κοσμικής ακτινοβολίας, αποδυνάμωση των οστών και του μυικού ιστού των αστροναυτών από την διαφορετική βαρύτητα, αδυναμία αντιμετώπισης τραυματισμών και ασθενειών στο διάστημα είναι μόλις λίγα από αυτά. Αν όλα αυτά ξεπεραστούν, με κάποιο τρόπο που ως σήμερα δεν έχει βρεθεί, τότε μπαίνουμε στη… δεύτερη λίστα προβλημάτων, που αφορούν την συμπεριφορά του πληρώματος. Οι αστροναύτες στον Αρη θα πρέπει να ακολουθούν συγκεκριμένες οδηγίες, την ώρα που θα βρίσκονται σε απομόνωση, μακριά από όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους. Η πιθανότητα να αψηφήσουν τις εντολές, λειτουργώντας με δική τους πρωτοβουλία είναι πολύ μεγάλη, δημιουργώντας ένα πραγματικά καταστροφικό ενδεχόμενο. Σύμφωνα με μελέτες πάνω στην συμπεριφορά απομονωμένων ατόμων ή κοινοτήτων, υπάρχει μια πληθώρα από ψυχο-κοινωνικά προβλήματα που μπορούν να προκύψουν. Γιατί οι πρώτοι άποικοι του Αρη να μην λειτουργήσουν αυτόνομα, παραβλέποντας τις οδηγίες από την Γη; Γιατί να μην στραφούν ο ένας εναντίον του άλλου, όταν οι συνθήκες δυσκολέψουν; Εδω αξίζει να αναφερθούν δύο πολύ σημαντικά στοιχεία, γύρω από την μελλοντική αποστολή. Το πρώτο είναι πως στο πλάνο του Λάνσντροπ περιλαμβάνεται ένα πρόγραμμα ριάλιτι που θα δείχνει το ταξίδι των αποίκων και την ζωή τους στο διάστημα! Πώς θα λειτουργήσουν οι «εκλεκτοί» της αποστολής, γνωρίζοντας ότι τους παρακολουθεί ένας ολόκληρος πλανήτης, που όμως αδυνατεί να τους ελέγξει; Το δεύτερο έχει να κάνει με την διαχείριση ενός θανάτου στο διάστημα. Προφανώς, θα ήταν καταστροφικό να παραμείνει ένας νεκρός οργανισμός πάνω στο «παρθένο» έδαφος του Αρη. Αν αυτό συμβεί, για παράδειγμα αν γίνει ταφή, τότε σε βάθος χρόνου ο Αρης μπορεί να εξελιχθεί σε εντελώς αφιλόξενο και μολυσμένο πλανήτη. Δεν γνωρίζουμε ποιοι μικροοργανισμοί θα καταφέρουν να επιβιώσουν στον κόκκινο πλανήτη, ούτε πως θα εξελιχθούν. Το σίγουρό είναι πως θα δυσκολευτούμε να τους ελέγξουμε, αν… δημιουργήσουν αυτοί πρώτα την αποικία τους. Το σενάριο για ελεγχόμενο θάνατο με ένεση ευθανασίας μέσα σε κλειστό θάλαμο είναι το επικρατέστερο, αφού ως τώρα είναι το μόνο ασφαλές. Ποιος όμως από όλους που έχουν αιτηθεί για το ταξίδι θα μπορέσει να βάλει τέλος στη ζωή του, όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή; Είναι λογικό, ή ηθικό, να εκτελέσει ένας άνθρωπος μια τέτοια οδηγία; Αν όλα τα παραπάνω προβλήματα και οι ηθικοί ενδοιασμοί ξεπεραστούν, τότε περνάμε στον… επόμενο κύκλο. Εδώ πλέον οι επιστήμονες θα κληθούν να παίξουν με τις πιθανότητες. Για την επιβίωση των αστροναυτών, ειδικά το πρώτο διάστημα, απαιτούνται αρκετές αποστολές βοηθείας, οι οποίες θα περιέχουν τα απαραίτητα. Τρόφιμα, νερό, μπαταρίες και ότι άλλο χρειάζεται για ομάδα απομονωμένων ανθρώπων. Εχουμε δει ωστόσο πως, ακόμα και πολύ ελαφρύτερες αποστολές, συνηθίζουν να αποτυγχάνουν, προσκρούοντας πάνω στο έδαφος κατά την προσεδάφιση. Ο ανιχνευτής Σκιαπαρέλι που καταστράφηκε πριν λίγες βδομάδες στο έδαφος του Αρη, αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Τι θα γίνει αν μια από τις αποστολές αποτύχει, αφήνοντας τους αποίκους δίχως αποθέματα; Πιθανότατα αυτό το επεισόδιο του ριάλιτι δεν θα είναι και τόσο ευχάριστο… Μπορεί λοιπόν το ταξίδι στον Αρη να είναι εντυπωσιακό, μπορεί η ώρα του σιγά σιγά να φτάνει, αλλά πρέπει πρώτα να ξεπεραστούν πολλές δυσκολίες ώστε να μιλήσουμε με σχετική αισιοδοξία για αυτό. Σε διαφορετική περίπτωση, το μεγαλεπήβολο πλάνο πιθανότατα θα μετατραπεί σε μια τρομακτική τραγωδία, με αρνητικές επιπτώσεις για την επιστήμη συνολικότερα.
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου