Ο Vladimir Putin ανακοίνωσε πρόσφατα την επιστροφή του στη προεδρία της Ρωσίας, θέση στην οποία θεωρητικά θα μπορούσε να μείνει έως και το 2024. Ο Putin πρωταγωνιστεί στην Ρωσία από το 2000, είτε ως πρόεδρος, είτε ως πρωθυπουργός, υπό τον μαθητή του Dmitri Medvedev, ο οποίος τελικά αποδείχθηκε απλά αχυράνθρωπος.
Τώρα που οι μάσκες έπεσαν, ο Πουτινισμός μοιάζει ανίκητος. Δεν υπάρχουν άλλοι σημαντικοί πολιτικοί παράγοντες στην Ρωσία. Ούτε υπάρχει το ενδεχόμενο κάποιας ρωσικής άνοιξης. Οι υψηλές τιμές του πετρελαίου οδήγησαν την ρωσική οικονομία σε άνθηση, με αποτέλεσμα ο Putin να είναι ιδιαίτερα δημοφιλής, και πολύ πιο δημοφιλής από τον προκάτοχό του Boris Yeltsin.
Αντί η Ουάσιγκτον να παρακολουθεί εκ του μακρόθεν, και να περιορίζεται σε ηθικά κηρύγματα περί ελευθερίας και δημοκρατίας, θα πρέπει επιτέλους να αναλάβει δράση, ξεσκεπάζοντας τον ρόλο του Putin, το καθεστώς του οποίου θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί ως «Κρεμλίνο Α.Ε.», με τον ίδιο ως διευθύνοντα σύμβουλό του.
Το Κρεμλίνο Α.Ε εκπροσωπεί τη δεύτερη φάση της εξέλιξης της Ρωσίας από την εποχή της κατάρρευσης της ΕΣΣΔ το 1991. Στη πρώτη φάση, είδαμε μια νέα τάξη ολιγαρχών να εκμεταλλεύεται τις αδυναμίες του αλκοολικού Yeltsin, και τις αδυναμίες του νέου κράτους, χτίζοντας τα ολόδικά τους φέουδα. Ο απλός κόσμος απεχθάνονταν αυτούς τους φανταχτερούς νεόπλουτους ολιγάρχες που επιδείκνυαν ασύστολά τα λεφτά τους, την ίδια ώρα που το κράτος αδυνατούσε να πληρώσει τις συντάξεις στην ώρα τους.
Έτσι, ο πρώην συνταγματάρχης της KGB Putin, εκμεταλλεύτηκε αυτή την απέχθεια, επανακτώντας την ισχύ του επίσημου κράτους, και αρπάζοντας για λογαριασμό του μεγάλα κομμάτια της οικονομίας του, που βασίζονταν στους πλούσιους φυσικούς πόρους. Το αποτέλεσμα ήταν μια μαζική αναδιανομή πλούτου, από τους ολιγάρχες προς το Κρεμλίνο.
Σε κάποιο επίπεδο, η επιστροφή του κλεμμένου από τους ολιγάρχες πλούτου στο κράτος θα ήταν δικαιολογημένη. Δεν συνέβη όμως κάτι τέτοιο. Αντί για την νόμιμη και ελεγχόμενη από την ισχύουσα νομοθεσία κρατικοποίηση των περιουσιακών αυτών στοιχείων, αυτό που συνέβη ήταν μια βίαιη επιχείρηση κατάσχεσης, όπου ο κερδισμένος δεν ήταν το δημόσιο συμφέρον, αλλά μια ανελέητη ομάδα κρατικών ολιγαρχών, της οποίας ηγούνταν ο ίδιος ο Putin.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα των παραπάνω, ήταν η ανατροπή του μεγιστάνα του πετρελαίου Mikhail Khodorkovsky, ο οποίος τόλμησε να αμφισβητήσει την εξουσία του προέδρου. Το 2003 συνελήφθη για απάτη και φοροδιαφυγή, και οι αρχές κατάσχεσαν την πιο κερδοφόρα επιχείρησή του, την οποία μέσα από πολλά σκοτεινά μονοπάτια, πρόσφεραν τελικά στο πιάτο μιας ελεγχόμενης από το Κρεμλίνο εταιρίας, της Rosneft, που την ήλεγχε ένας στενός συνεργάτης του Putin.
Ο ίδιος ο οικονομικός σύμβουλος του προέδρου εκείνη την εποχή, αποκάλεσε την όλη επιχείρηση, ως την «κομπίνα της χρονιάς», λέγοντας χαρακτηριστικά πως «παλιά χρησιμοποιούσαμε τραμπούκους, σήμερα χρησιμοποιούμε κρατικούς αξιωματούχους». Λίγο αργότερα παραιτήθηκε. Οκτώ χρόνια αργότερα, ο Khodorkovsky παραμένει στη φυλακή, και το μεγάλο ερώτημα παραμένει αναπάντητο: Ποιος ή ποιοι ελέγχουν τα περιουσιακά στοιχεία της Rosneft ;
Η παραπάνω «επιχείρηση Khodorkovsky» αποτελεί ένα μόνο παράδειγμα της λειτουργίας του Κρεμλίνου Α.Ε. Και προς τιμήν της, η αμερικανική κυβέρνηση γνωρίζει πολύ καλά, πως η κατανόηση των επιχειρηματικών κινήσεων του Putin, είναι απαραίτητο στοιχείο για να κατανοηθούν και τα πολιτικά του σχέδια για τα επόμενα 12 χρόνια.
Όπως έγραψε πρόσφατα η εφημερίδα The Guardian, «το βασικό κίνητρό του για να συνεχίζει στην πολιτική είναι η διασφάλιση της περιουσίας του, και αυτής των στενών συνεργατών του». Με άλλα λόγια, ο Putin θεωρεί πως αν πάψει να είναι ο πολιτικός ηγέτης της Ρωσίας, το Κρεμλίνο Α.Ε. θα πέσει θύμα εχθρικής επίθεσης από κάποια άλλη ανταγωνίστρια εταιρία. Έτσι δυστυχώς λειτουργεί η ρωσική πολιτική σκηνή.
Η Exxon Mobil Corp. και η Rosneft συμφώνησαν πρόσφατα να επενδύσουν από κοινού στα ρωσικά πετρελαϊκά κοιτάσματα της Αρκτικής, με την Rosneft να αποκτά δικαιώματα στα κοιτάσματα της Exxon στο Τέξας. Η συμφωνία υπογράφηκε στο εξοχικό του Putin στην Μαύρη Θάλασσα, παρουσία του ιδίου. Είναι άγνωστο αν ο Putin επιβλέπει τα περιουσιακά στοιχεία του ρωσικού δημοσίου, ή τα δικά του.
Η Αμερική διαθέτει την τεχνολογία και όλες τις δυνατότητας απόκτησης πληροφοριών, ώστε να γνωρίζει ανά πάσα στιγμή τι συμβαίνει στην Ρωσία. Και όπως λέει ο Jonathan Winer, ένας πρώην υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, «όποτε έχεις μια κυβέρνηση με συστημική διαφθορά, και απουσία διαφάνειας, τότε έχεις ένα καθεστώς στο οποίο δεν μπορείς να βασιστείς για τίποτα, επειδή οι δημόσιες δεσμεύσεις του μπορεί να είναι ακριβώς αντίθετες των ιδιωτικών του συμφερόντων».
Η Αμερική όμως, δεν προχωρά σε δημόσιο «ξεσκέπασμα» αυτών των άνομων δραστηριοτήτων του Κρεμλίνου. Και σίγουρα, οι λόγοι είναι πολιτικοί. Η κυβέρνηση Ομπάμα εξαρχής μίλησε για επαναπροδιορισμό των σχέσεων ΗΠΑ-Ρωσίας. Αν η Ουάσιγκτον προχωρήσει σε αποκαλύψεις για όλα όσα ξέρει, θα δημιουργηθεί διπλωματικό χάος. Οι συνέπειες όμως, μπορεί και να μην είναι τόσο φοβερές όσο νομίζουν κάποιοι. Ο Putin είναι ρεαλιστής. Έχει συνεργαστεί με την Αμερική πολλές φορές, ειδικά σε ζητήματα καταπολέμησης των ριζοσπαστών Ισλαμιστών.
Όπως και να έχει, ο ρωσικός λαός θα πρέπει να μάθει την αλήθεια. Μπορεί να μην είναι τόσο φανατικά διακείμενος προς την δημοκρατία, όμως θα πρέπει να γνωρίζει σε ποίου τις τσέπες καταλήγουν τα έσοδα των κρατικών πετρελαϊκών και άλλων επιχειρήσεων. Και όπως είδαμε στην περίπτωση της ανατροπής του Μουμπάρακ, το ζήτημα του ποιος ελέγχει την κρατική περιουσία μπορεί να είναι εκρηκτικό.
Στην δεκαετία του 1990, η Αμερική έπαιξε ρόλο στη δημιουργία της αντεπανάστασης του Putin, έχοντας αγκαλιάσει με ενθουσιασμό τον καθόλου δημοφιλή Yeltsin, την ίδια ώρα που οι ολιγάρχες λεηλατούσαν την χώρα. Σήμερα, θα μπορούσε να κάνει μια πραγματική χάρη στον ρωσικό λαό. Να δημοσιεύσει τις τραπεζικές καταθέσεις του Putin.
Του Paul Starobin.
The New Republic
http://www.tnr.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου