Ανήκετε σε αυτούς που μιλάτε ή τραγουδάτε στα φυτά που έχετε στο σπίτι σας; αν ναι, θα σας χαροποιήσει ιδιαίτερα η τελευταία θεωρία των επιστημόνων που λέει ότι τα φυτά είναι έξυπνα ...έχουν νοημοσύνη!
Μπορεί να μην είναι σαφές, αλλά τα μικροσκοπικά παρασιτικά φυτά, τα ζιζάνια, μπορούν να αισθανθούν την παρουσία των φίλων, των εχθρών και της τροφής, και να πάρουν έντεχνες αποφάσεις ως προς τον τρόπο που θα τους πλησιάσουν.
Το σινάπι, το φυτό από όπου παίρνουμε το σπόρο για την κατασκευή της μουστάρδας, είναι ένα φυτό με κύκλο ζωής μόλις έξι εβδομάδων το οποίο δεν μπορεί να επιζήσει αν κοπεί από την άκρη της ρίζας του ο στατόλιθός του – ένας αμυλώδης «εγκέφαλος» που επικοινωνεί με το υπόλοιπο φυτό.
Μια ποικιλία μηλιάς, προγραμματίζει την ανάπτυξή της για τα επόμενα δυο χρόνια βασιζόμενη σε υπολογισμούς των καιρικών φαινομένων.
Ακόμα και οι επιστήμονες που βλέπουν συγκρατημένα την πιθανότητα να έχουν τα φυτά κάποια μορφή ευφυΐας, παραδέχονται ότι από το πιο μικρό λουλούδι ή φτέρη, τα φυτά είναι …το μυαλό του δάσους.
Μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα φυτά έχουν την ικανότητα να υπολογίζουν με προσοχή το περιβάλλον τους, να κάνουν υποθέσεις για το μέλλον, να υπερισχύουν των εχθρών τους και συχνά να κάνουν προβλέψεις – αποκαλύψεις που μπορούν να επηρεάσουν από τους κηπουρούς μέχρι και τους φιλόσοφους.
Πράγματι, τα εκπληκτικά αυτά ευρήματα σχετικά με το πώς τα φυτά μελετούν και ανταποκρίνονται στο περιβάλλον είναι μέρος των συζητήσεων σχετικά με τη φύση της ίδιας της νοημοσύνης.
"Η στάση των ανθρώπων αλλάζει σημαντικά," αναφέρει ο Anthony Trewavas, γεωπόνος-βιοχημικός στο πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου στη Σκοτία και υποστηρικτής της ύπαρξης «φυτικής νοημοσύνης».
"Η ιδέα της νοημοσύνης επεκτείνεται από την πολύ περιορισμένη άποψη ότι είναι μόνο ανθρώπινη σε κάτι που εντοπίζεται γενικότερα στις μορφές ζωής."
Φυσικά, αν και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα φυτά έχουν τη λογική του Σωκράτη και τη σκέψη του Shakespear, το ζήτημα του «μυαλού» των φυτών έχει δημιουργήσει έντονες αντιπαραθέσεις στα συνέδρια βοτανολογίας.
Τα φυτά, όπως σαρκάζουν οι δύσπιστοι, δεν ερωτεύονται, δεν μαγειρεύουν ούτε γράφουν ποίηση. Θέτουν επίσης το ερώτημα:
Μπορεί μια απλή αντίδραση στο περιβάλλον να αξιολογηθεί σαν ενεργή και εθελούσια σκέψη;
Η γενετίστρια φυτών Barbara McClintock, η οποία κέρδισε πρόσφατα το βραβείο Νόμπελ, αποκαλεί τα κύτταρα των φυτών «σκεπτόμενα».
Ο Δαρβίνος έγραψε για εγκέφαλους στις άκρες των ριζών.
Σήμερα οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι τα φυτά όχι μόνο μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους και με τα έντομα μέσω κωδικοποιημένων αναθυμιάσεων, μπορούν επίσης να κάνουν γεωμετρικούς λογαριασμούς μέσω κυτταρικών υπολογισμών και να θυμούνται της παραμικρή αλλαγή για μήνες.
Για ένα μεγάλο αριθμό βιολόγων, το γεγονός ότι τα φυτά μπορούν να ασκούν δύναμη πάνω σε άλλα είδη είναι απόδειξη της ύπαρξης βασικής νοημοσύνης.
"Αν νοημοσύνη είναι η ικανότητα απόκτησης και εφαρμογής γνώσεων, τότε τα φυτά είναι έξυπνα," συμφωνεί η Leslie Sieburth, βιολόγος στο πανεπιστήμιο της Utah.
Για τους φιλόσοφους, ένα από τα πολύ σημαντικά ευρήματα είναι το γεγονός ότι δυο κλωνάρια, κομμένα από το ίδιο φυτό, συμπεριφέρονται διαφορετικά ακόμα και αν τα φυτέψουμε σε πανομοιότυπο περιβάλλον.
"Γνωρίζουμε ότι υπάρχει στα φυτά μια ικανότητα αυτό-αναγνώρισης, η οποία είναι ιδιαίτερα ασυνήθιστη και είναι παράδοξο το ότι υπάρχει," αναφέρει ο Dr. Trewavas.
"Γιατί όμως κανείς δεν έχει επαρκή γνώση του φαινομένου αυτού; Γιατί η επικρατούσα άποψη για ένα φυτό, ακόμα και για τους επιστήμονες, είναι ότι αποτελεί έναν απλό οργανισμό ο οποίος μεγαλώνει μέσα σε μια γλάστρα."
Στα εργαστήρια όμως το πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνας, όπου τα θερμοκήπια κρατούν γενετικά μυστικά και τα ειδικά μικροσκόπια αναλύουν τις εσωτερικές διεργασίες των φυτών, υπάρχουν ακόμα αμφιβολίες για την ικανότητα ενός συνηθισμένου φυτού που έχουμε στο σπίτι να ανάγει το περιβάλλον του σε διανοητικά επίπεδα.
Οι περισσότεροι βιολόγοι φυτών ερευνούν ακόμα το πώς οι γενετικές, χημικές, και ορμονικές εντολές διαδίδονται για την πολύπλοκη συμπεριφορά των φυτών.
Για τους δύσπιστους, αυτό δεν είναι προϊόν νοημοσύνης αλλά κάτι μια μηχανική λειτουργία, περισσότερο γενετική παρά έξυπνη.
Κάποιο βλέπουν την απόδοση νοημοσύνης στα φυτά σαν μια υπεραπλούστευση ενός πολύ σύνθετου ανθρώπινου χαρακτηριστικού.
Κι ενώ οι έρευνες έχουν εντατικοποιηθεί, το πώς ακριβώς διαμορφώνονται και εκτελούνται οι πολύπλοκες εντολές στα φυτά, παραμένει ακόμα μυστήριο.
"Υπάρχουν ακόμα πολλά που δεν γνωρίζουμε σχετικά με το πώς λειτουργούν τα φυτά, όμως ένα μεγάλο μέρος της νοημοσύνης κατέχει η επίγνωση του εαυτού μας, και τα φυτά δεν το έχουν αυτό," επισημαίνει ο Heike Winter Sederoff, γεωπόνος-βιολόγος.
Ωστόσο, η NASA επιχορήγησε το πανεπιστήμιο να ερευνήσει την επίδραση της βαρύτητας στις καλλιέργειες, μια κίνηση που εν μέρει βασίστηκε στα νέα ευρήματα σχετικά με την ύπαρξη στα φυτά νευροδιαβιβαστών όμοιων με τους ανθρώπινους – ικανών ίσως να προσφέρουν στοιχεία για το πώς η βαρύτητα επηρεάζει τα πιο λογικά όντα.
Το Μάιο στη Φλορεντία, θα λάβει χώρα το πρώτο Συμπόσιο Φυτικής Νευροβιολογίας.
Η συζήτηση για τη νοημοσύνη των φυτών επεκτείνεται και πέρα από τη θεωρητική της πλευρά.
Στο διάστημα, τα «έξυπνα» φυτά θα μπορούν να προσφέρουν όχι μόνο τροφή, οξυγόνο και καθαρό αέρα αλλά και πολύτιμη παρέα για τους μοναχικούς ταξιδιώτες του διαστήματος, κάτι που μπορεί να είναι σημαντική βοήθεια για τους αστροναύτες αν τελικά γίνει το ταξίδι μας στον Άρη.
Για τους αγρότες, η ... επικοινωνία με τα φυτά τους μπορεί να είναι σημαντική στον προγραμματισμό της καλλιέργειάς τους.
Ένα νέο γονίδιο, το Bypass-1, που βρέθηκε από τους ερευνητές του πανεπιστημίου της Utah, μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο εφικτό.
Παρολ’ αυτά, είναι ακόμα δύσκολο για τα συνηθισμένα φυτά του σπιτιού να επιβάλουν το σεβασμό ακόμα και ανάμεσα σε αυτούς που τα μελετούν επισταμένα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου