Για να ενσωματώσουμε το Leonardo da Vinci στο πολιτισμικό κέντρο της εποχής του, δεν είναι ανάγκη να φανταστούμε ότι διάβασε όλους τους προγενέστερούς του. Είναι προτιμότερο να υιοθετήσουμε την άποψη ότι αποκτά τις γνώσεις του μέσω μιας πληθώρας πειραματισμών και πρακτικών κατασκευών.
Η πολυμάθεια του δεν περιορίζεται στα πλαίσια ενός ακαδημαϊκού.
Δεν είναι οργανωμένη κατ’ αυτόν τον τρόπο. Το θέμα, λοιπόν, είναι να τον μελετούμε ως έναν αυτοδίδακτο εφευρέτη. Μαθαίνει σταδιακά ανάλογα με τις δημιουργικές του ανάγκες. Αρχικά αναπτύσσεται ως χρυσοχόος, μετά ως γλύπτης, ακολούθως ως ζωγράφος και μηχανικός. Η εξέλιξή του είναι φυσιολογική για την εποχή του εφόσον όλοι οι καλλιτέχνες μελετούν τις επιστήμες ως υποβοηθητικό εργαλείο στο έργο τους. Στις δημιουργίες τους, είναι απαραίτητο να εκμεταλλεύονται τα αποτελέσματα της επιστήμης στους τομείς της φυσικής, της προοπτικής, της ανατομίας κλπ.
Είναι μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο που πρέπει να ερμηνεύσουμε την αυξανόμενη επίδραση των μαθηματικών στην τέχνη και ειδικά στο έργο του Leonardo da Vinci ο οποίος αναφέρει ρητά δύο αβακιστές που είναι οι πιο γνωστοί. Και οι δύο από τη Φλωρεντία, είναι ο Paolo Toscanelli del Pezzo και o Leonardo Chernionese. Και όπως το επισημαίνει ο Bertrand Gille, κάνει έναν υπαινιγμό στο βιβλίο του Piero Borgi, το Nobel opera de arithmetica. Αυτό αποδεικνύει ότι ακολούθησε τουλάχιστον παράλληλα, την πορεία του φίλου του και μαθηματικού Luca Pacioli. Δεν μας εκπλήττει, λοιπόν, καθόλου που το νοητικό μοντέλο του Leonardo da Vinci είναι εκείνο του Αρχιμήδη.
Δεν ακολουθεί την ιδέα του αρχαίου ελληνικού μοντέλου το οποίο αρνείται κάθε πειραματική προσέγγιση. Και δεν υπάρχει καμιά παρατήρηση τέτοιου τύπου εκ μέρους του Φλωρεντινού μηχανικού. Αντιθέτως, χάρη στην περιέργεια και την επιδεξιότητά του, ερευνά όλα τα πιθανά προβλήματα έτσι ώστε να εμπλουτίζει τις γνώσεις του. Ωστόσο, δεν θα έπρεπε να ξεχνούμε ότι βρισκόμαστε σε μία εποχή όπου πρώτον, τα βιβλία είναι σπάνια και δεύτερον, τα σχέδια και τα προσχέδια κυριαρχούν σε σχέση με τα κείμενα.
Έτσι βρίσκουμε περισσότερα σχήματα και κατασκευαστικά σχέδια παρά κείμενα με αναλύσεις. Και ο Leonardo da Vinci οπωσδήποτε συμβαδίζει με αυτή την τάση. Συγκαταλέγεται, λοιπόν, στη γενεά της παράδοσης. Η τεχνική ανάλυση του Leonardo da Vinci όπως παρουσιάζεται στο Codex Atlanticus είναι καθ’ όλα αντιπροσωπευτική της ευφυΐας του και της ικανότητας του να συνθέτει τις κατασκευές των προγενέστερών του. Εξάλλου, ως μηχανικός δεν αναζητεί την πιο κομψή λύση σε ένα τεχνικό πρόβλημα· ο στόχος του είναι η ανθεκτική λύση που προσφέρει ένα πιο ευρύ πεδίο εφαρμογών. Για τον ίδιο, το ουσιώδες είναι ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Όλη η έρευνα έχει μία πρακτική κατάληξη.
Εν τούτοις, εξελισσόμενος συμπληρώνει σιγά-σιγά τις θεωρητικές του γνώσεις. Αναζητεί συστηματικά αναφορές για τον Αρχιμήδη, αλλά επίσης και για το Βιτρούβιο και τον Αριστοτέλη. Κάνει πολλές επαφές με ανθρώπους που έχουν γερές γνώσεις σε διάφορους τομείς. Περνά σιγά-σιγά από το πειραματικό στο νοητικό μέσω της ιδέας της εμπειρικής σκέψης. Έχοντας αλληλογραφία με ανθρώπους, ο Leonardo da Vinci σίγουρα εμπλουτίζεται, όμως κυρίως στηρίζεται στον ανθρώπινο παράγοντα και όχι στο θεσμικό πλαίσιο το οποίο δεν εμπιστεύεται καθόλου. Η συνειδητή εξέλιξή του στηρίζεται μόνο και μόνο στους ανθρώπους και τις διασυνδέσεις τους. Έτσι η ευφυΐα του δεν είναι μόνο προϊόν της ίδιας της ιδιομορφίας του, αλλά επίσης του συνόλου των ανθρωπίνων σχέσεων.
http://in-fo-stires.blogspot.ca
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου